Güneş ışığı gözle görebildiğimiz ve göremediğimiz kısımlardan oluşmaktadır. İnsan gözü 400 nm (nanometre) ile 760 nm arasında dalga boylarına sahip ışıkları görür. 400 nm altında ise ultraviole (UV) yani mor ötesi radyasyon başlar. UV radyasyon güneş ışınlarının %5’ini oluşturmasına rağmen çok tehlikelidir.Aslında UV ışığın çoğu atmosfer tarafından emilmektedir ve çok küçük dalga boyları yeryüzüne ulaşamamaktadır.

Özellikle son yıllarda ozon tabakasındaki incelmeyle birlikte atmosferden geçip dünyamıza gelen bu ışınlar, yaz aylarındaki açık havalarda ve yansımanın fazla olduğu kar ve deniz bulunan yerlerde gözümüze daha fazla girer.
Güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmanın gözdeki kısa vadedeki olumsuz etkileri deride oluşan güneş yanıklarına benzer. Korneada kuruluk, kaşıntı, batma, yanma, ağrı, kanlanma gibi şikayetler gelişir ve birkaç günde ilaç tedavisiyle düzelir. Orta vadede ise, konjonktivada kalınlaşma ve göz eti oluşmasına neden olabilir. Ayrıca gözleri devamlı kısarak bakmak göz çevresinde kırışıkların artmasına ve buradaki cildin erken yaşlanmasına neden olacaktır. Asıl ciddi olumsuz etkiler ise uzun dönemde sürekli UV ışınına maruz kalmakla ortaya çıkan katarakt ve makula (sarı nokta) dejenerasyonu gibi körlükle sonuçlanabilen iki önemli hastalıktır. UV ışınları, göz merceğinin içindeki proteinlerde bozulmaya yaparak daha erken yaşta katarakt gelişmesine neden olabilir. Aynı şekilde keskin görmeyi sağlayan makuladaki görme hücrelerinde hasara yol açarak makula dejenerasyonuna ve kalıcı görme azalmasına neden olur. Ciddi olan bu etkiler uzun dönemde ortaya çıkacağı için birçok insan günlük önlemler almayı ihmal eder, oysa bu tür hasarlar geliştiğinde ne yazık ki kalıcıdır ve körlükle sonuçlanabilirler.
Yetişkinler gibi her yaştaki çocuklar da ultraviyoleden korunmaya ihtiyaç duyarlar ve hatta yaz tatili sırasında yetişkinlere göre güneş ışığı altında çok daha uzun zaman geçirirler.Üstelik çocukların göz merceğinin ultraviyole ışınları süzebilme yeteneği yetişkinlerden daha azdır.
Gözlerimizi güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korumada kuşkusuz en etkili iki yöntem şapka takmak ve kaliteli bir güneş gözlüğü kullanmaktır.

Güneş gözlüğü seçerken nelere dikkat edelim?

*En önemli nokta üretici firmanın ürün için belirttiği UV ışınlara karşı koruyuculuk değerleridir. İyi kalitede güneş gözlüklerinin çoğu ultraviyole ışınların %95’inden fazlasını süzerken bu oran %99 ve daha yüksek de olabilir.
*Gözlük camlarının renginin koyuluğu ile ultraviyole ışınları süzme yeteneği arasında da hiçbir ilişki yoktur. Numaralı saydam gözlük camlarının çoğu ultraviyole ışınları süzme özelliğine de sahiptir. Yeşil ve gri renkli camlar görüntü kontrastını etkilemez ve renk bozulmasına neden olmazken, kahverengi cam kontrastı ve derinlik hissini artırırken bir miktar renk bozulmasına neden olur. Mavi renk camlar karda en iyi görmeyi sağlarken diğer renklerde bozulmaya yol açar, kırmızı ve pembe renkli camlar bilgisayarda en iyi görmeyi sağlarken yine renk bozulmalarına yol açarlar. Göze zararlı olabileceği iddia edilen mavi renkli ışınları bloke eden ve uzaktaki cisimlerin daha net görülebilmesini sağlayan amber renkli camlar özellikle pilotlar, kayakçılar ve gemiciler tarafından tercih edilir. Yukarıdan aşağıya rengi açılan gradyent şeklindeki camlar özellikle otomobil kullanırken rahatsız edici yansımaları engellemeleri nedeniyle tercih edilebilir.
*Model olarak geniş camlı, yüze iyi oturan ve göze yakın yerleşen gözlükler en iyi korumayı sağlar. Yanları siperli gözlükler çevresel ışınlara karşı koruma da sağlar.
*Polarize camlar özellikle su ya da kar yzeyinden yansıyan ışınları etkili olarak azalttıkları için özellikle denizde, kayakta ve otomobil kullanırken tercih edilmektedir. Polarize cam özelliğinin normalde ultraviyole blokajıyla ilişkisi olmamakla birlikte hem polarize olan hem de etkili UV blokajı yapabilen camlar bulunabilmektedir.

Güneş gözlüğünün kalitesi ile ilgili nasıl fikir edinilebilir?

-Camın renginin koyu yada açıklığından ziyade ultraviyole ışığını engeleyip engellemediği önemlidir.
-Camın rengi homojen (her yerde aynı) ya da grade olmalıdır.
-Gözlüğü taktığınızda bulanık görmemelisiniz, detaylar kaybolmamalıdır.
-Gözlük camından bakarken gözlüğü hareket ettirdiğinizde görüntü hareket etmemelidir (numarasız camlarda).
-Camların üzerinde güvenilir tescil bilgisi olmalıdır.
-Her pahalı olan iyidir denilemez ama ucuz gözlüklerin de bu özellikleri taşımama olasılığı çok düşüktür.