Rahim sarkması ve idrar kaçırma tedavi edilebilen bir hastalıktır.

Genital organ sarkmaları nedir ve nasıl oluşur?
Genital organ sarkması; cinsel organların kendilerini karın içerisinde sabitleyen bağların özelliklerini yitirmesi, zayıflayıp yırtılması sonucunda aşağıya vajinaya (hazneye) doğru yer değiştirmeleridir.
Burada sadece rahim sarkmaz, genelde onun önünde yer alan idrar torbası ve arkasında yer alan kalın bağırsağın son kısmı (rektum) da birlikte sarkma gösterir. Yaş, gebelik, doğum, genetik yatkınlık, menopoz, obezite, ağır kaldırmak, kronik öksürük ve kabızlık önemli risk faktörleridir.
Pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının hasara en çok uğradıkları dönem gebelik ve doğumdur. Vajinal doğum sayısı arttıkça sarkma riski artar.
Bazen rahim sarkması çok belirgin olur. Kadın vajina girişinde rahim ağzını eliyle hissedebilir. Bazen de rahim tümüyle dışarı çıkabilir. İdrar torbası sarkması (sistosel), vajina ön duvarına komşu olan idrar torbasının bombeleşmesine verilen isimdir. Rektum (kalın bağırsak) sarkması (rektosel), vajen arka duvarıyla komşu olan rektumun vajinaya doğru bombeleşmesidir.

Rahim sarkması ve idrar kaçırmanın bulguları nelerdir?
Pelvik organ sarkmalarında karnın aşağı kısımlarında bir ağırlık ve basınç hissi, dışarı sarkma hissi oluşur. Bel, sırt ağrısı, ağrılı cinsel ilişki, idrar kaçırma ya da idrar yapamama, gaz kaçırma ve kabızlık gibi şikayetler oluşur.

İdrar kaçırma nedir?
İstemsiz idrar yapmaya idrar kaçırma diyoruz. İdrar kaçırılmasının birçok sebebi olabilir. Gebelik, zor vajinal doğum, idrar yolu enfeksiyonu, mesanede iritasyona sebep olan taş veya tümör, bel fıtığı, omurilikteki deformiteler, beyinde yer kaplayan tümör, parkinson, multiple skleroz, alzheimer ya da diyabet gibi hastalıklar ve pelvik taban kaslarındaki zayıflamalar idrar kaçırılmasına neden olabilir.

İdrar kaçırma tipleri nelerdir?
Stres tipi idrar kaçırma, genelde öksürme, hapşırma, ağır iş yapma, gülme esnasında ortaya çıkar.
Hamilelik, doğum, menopoz nedeniyle oluşan fiziksel değişiklikler pelvik taban kaslarına ve bağ dokusuna zarar vererek idrar kaçırmaya neden olabilir. Sıkışma tipi idrar kaçırma, yoğun bir biçimde hissedilen idrar yapma ihtiyacıdır ve istenmeyen şekilde idrar kaçırma ile sonuçlanır. Burada mesane boşken bile kasılabilmektedir. Aşırı aktif mesane olarak ta isimlendirilebilir. Diğer tip, ikisinin birarada olabildiği mix tiptir. Taşma tipi idrar kaçırmada ise mesanede idrar birikir ve kişi bunu hissetmez. Mesane iyice dolunca idrar kaçırma başlar.

Rahim sarkması ve idrar kaçırma sorununda hangi tedaviler uygulanır?
Pelvik organ sarkmalarındaki sebep, bu organları kemik pelvise tutan bağlardaki zayıflama olduğundan, temel prensip bunları tamir etmektir. Yalnız ciddi medikal problemi olan yaşlı grupta her zaman bu ameliyatlar yapılamayabilir. Bu kişilerde pesser denilen vajen içine yerleştirilen özel aletler kullanmak zorunda kalarak sarkıklığı giderebiliriz. Diğerlerinde ise kişinin yaşına, rahmi korumak isteyip istememesine, hastalığın derecesine ve şekline göre karından ya da vajenden yaklaşarak ameliyatlar yapabiliyoruz. Onarımları kişinin kendi dokusuyla ya da sentetik meşler kullanarak yapabiliriz.
İdrar kaçırma şikayetinde tedaviye ilk pelvik taban kaslarını kuvvetlendirici kegel egzersizleriyle başlar, sonra cerrahiye geçeriz. Sıkışma tipi idrar kaçırmada antikolinerjik ilaçlar kullanırız ve bu grubu da kegel egzersizleriyle destekleriz. Eğer kişi kendisi bu egzersizleri yapamıyorsa elektrik stimülasyon ya da manyetik sandalya yardımıyla pasif olarak ta pelvik taban kaslarını geliştirmeyi hedefleyebiliriz.
Stres tipi idrar kaçırma varsa tedavi cerrahidir. Bugün eskisi gibi çok travmatik olmayan, kısa sürede yapılabilen; ama son derece etkin ameliyatlar yapabiliyoruz. TVT (Tension Free Vaginal Tape) ve TOT (Trans Obturator Tape) gibi operasyonlarda yeterince çalışmayan pelvik kasları minik tapeler yani bantlar kullanarak idrar kaçağını engellemeye çalışıyoruz. Bununla beraber genital organ sarkmalarını da eş zamanlı tedavi edebiliyoruz.